"Falling"

Na de middag geef ik op de Universiteit van Pretoria voor de eerstejaars Visuele communicatie en studenten Letterkunde Nederlands en Afrikaans een exposé, in het Engels dit keer, over de omzetting van film naar boek. Ik laat in de aula een stuk zien uit Falling en geef kort weer waar de film verder over gaat. Vreemd genoeg heeft de regisseur Hans Herbots indertijd aan de trailer de intrigerende off-screen stem van Lucas toegevoegd die zegt: 'Maybe some things just can't be forgiven.' Ik besef wat een indringende vraag dit moet zijn voor jonge mensen van Zuid-Afrika. Daar gaan de discussies over, in dit land, over de collectieve schuld, en de vraag of vergeving mogelijk is. Gaat de schuld van generatie op generatie, of kan elke generatie opnieuw beginnen... dat is de vraag van de film Falling.

Maar dat is niet het onderwerp van mijn voordracht van vandaag. We hebben het over de omzetting van boek naar film, dus ga ik voornamelijk in op wat volgens mij de belangrijkste veranderingen zijn geweest om te komen tot een filmscript. Ik ga vooral in op de ‘urgentie’ die in een film wordt ingebouwd (de klokt tikt duidelijker in de film, de roman is wat dat betreft rustiger – allicht minder spannend). Ik beschrijf het verschil tussen het ik-standpunt in de roman, waar je door de hele roman heen met handen en voeten aan gekluisterd blijft, en het vertelstandpunt in een film, dat zich veel losser beweegt. Voor het eerst mocht ik me bij het schrijven van het script ook afvragen wat de nevenpersonages deden op momenten dat Lucas niet aanwezig was, wat voor mij als schrijver een heel nieuwe ervaring was. Toen ik het boek schreef, immers, hoefde ik me die vraag nooit te stellen.

Verder zijn bij de omzetting van boek naar film gewijzigd: de leeftijd, het seizoen, de taal, de afloop, en de nadrukkelijkheid van de verliefdheid tussen Lucas en Caitlin.
Ik laat de dvd achter bij de lectoren. Ze zullen de film later helemaal aan hun studenten laten zien.